1. Lead (lid)

Wystawa "Głos i fonem" prezentuje różne postawy twórcze z zakresu poezji cybernetycznej, poezji wizualnej i dźwiękowej. Są to działania intermedialne skoncentrowane na łączeniu w jedność estetyczną różnych rejestrów zmysłowych za pomocą wydruków i obiektów cyfrowych, pętli audiowizualnych oraz hybryd fizykalno-komputerowych. Tytuł wystawy jest trawestacją słynnej książki Jacquesa Derridy zatytułowanej „Głos i fenomen”, gdzie autor ten rewiduje założenia fenomenologii, a także poddaje pod wątpliwość utrwalone przeświadczenie o prymacie widzenia nad słyszeniem.

 2. Wprowadzenie do wystawy

Wystawa ma na celu prezentację różnego rodzaju postaw, które wykraczają poza stereotyp rozumienia poezji i literatury. Chodzi tutaj o ukazanie takich zjawisk estetycznych, które są dowodem na poszerzenie środków literackich i wyprowadzenie ich poza literaturę, w stronę muzyki, sztuk plastycznych i nowych mediów. Ów obszar nazwać możemy procesualną redefinicją awangardowych i neoawangardowych eksperymentów w zakresie poezji fonetycznej, dźwiękowej i wizualnej. Przywołana tradycja służy za punkt wyjścia do formułowania własnej poetyki, często wzmocnionej udziałem elektroniki i złączy komputerowych. Owocuje to nowymi formami prezentacji i innym, bardziej zaangażowanym, odbiorem. Mamy więc do czynienia z inwencją sposobu przejawiania się dzieła sztuki i inwencją roli odbiorcy poprzez wykorzystanie takich mediów jak druk cyfrowy, discmann i stolik z komputerem, a także formy hybrydowe, informacyjno-materialne, zbliżone w zmysłowym przejawianiu się do rzeźby.

Współczesna poszerzona poezja, w analogii do poszerzonego kina (expanded cinema), prezentuje to, co w poezji lirycznej (wyłącznie tekstualnej), nie jest brane pod uwagę w odbiorze. Prezentuje formę zmysłową, estetyczną funkcję języka, samozwrotność, zmysłowe aspekty przejawiania się wiersza. Nowy punkt wyjścia, ufundowany na postprodukcji komputerowej, rewitalizuje cut-up i kolaż. Prowadzi to w stronę wielu mutacji i przesunięć kategorialnych w obrębie kultury i doświadczenia. Wzmocniona poezja, staje się wielorodzajowa i wielogatunkowa. Poniekąd zaciera swój status bycia wyłącznie poezją, tekstem estetycznym, staje się też kontrkomunikatem politycznym, antyreklamą, samoświadomością ery informacji.

Poeci wzmacniający swoje możliwości poprzez fuzje gatunków i protezy elektroniczne zdają się wymieniać tradycyjne narzędzia ekspresji (długopis, ołówek, maszyna do pisania) na ich hipermedialne odpowiedniki, blogi, programy ilustracyjne, programy muzyczne. W efektach tej pracy uwidacznia się zainteresowanie usterkowością, nieukończeniem, uwidocznieniem pęknięć, złożeń i cięć formy.