IL PLEUT - DZIEŃ DOBRY PANIE KOSTROWICKI / IL PLEUT - GOOD MORNING MISTER KOSTROWICKI

(with Zbigniew Taszycki)

Prezentacja „Il pleut – dzień dobry Panie Kostrowicki” jest ukłonem w stronę niezwykłego człowieka, artysty i poety Guillaume'a Alberta Vladimira Alexandre'a Apollinaire'a de Kostrowitzky; przywołuje na nowo pamięć o nim, jak i nawiązuje do jego twórczości. Trzy elementy tej pracy – rysunek usypany z ziaren piasku (mandala), animacja liternicza (performance z udziałem Zbigniewa Taszyckiego) oraz obraz portretujący artystę – odnoszą się bezpośrednio do jego utworu poetyckiego (kaligramu) opublikowanego w roku 1918 pt. „Il pleut” (Pada deszcz). Jest to przesycony nostalgią liryczny ideogram, jak często nazywał autor tego typu utwory, tzw. „wizualny liryzm”, w którym autor dążył do łączenia wielu dziedzin sztuki. Ulotna i zwiewna materia tego utworu poetyckiego – zdominowana szczególną, nowatorską formą wizualną, która zrywa z tradycyjnym zapisem linearnym – odwołuje się do sfery egzystencjalnej tęsknoty, poezji miłosnej, pamięci, tak charakterystycznej i wyznaczającej mentalną i duchową specyfikę twórczości Apollinaire'a. Jego życie naznaczyło wiele kobiet – Annie Playden, Marie Laurencin, Louize de Coligny-Châtillon (Lou), Madeleine Pagès, Jacqueline Kolb – i im często poświęcał swoje utwory poetyckie, nie rzadko, zrozpaczony rozstaniami, porzuceniem przez ukochaną osobę. „Wiersze jego ścielą się po szlaku, którym przeszedł, jak ‘trupy dni’  (Julia Hartwig)

W utworze „Il pleut” wyczuwalne są, zapewne hipotetycznie założone przez autora, dźwięk i ruch – liter/kropel spadających w dół w pięciu rzędach po wyimaginowanej szybie lub policzku. Apollinaire „namawia” czytelnika/widza aby wsłuchiwał się w „dźwięki”, które są dla niego swego rodzaju rozrachunkiem z życiem... Zapewne przeczuwał, że długo nie pożyje (był ciężko ranny w głowę podczas I wojny światowej). W roku publikacji tego utworu zachorował na grypę “hiszpankę” i zmarł mając zaledwie 38 lat.

-------- 

Guillaume Apollinaire

 Il pleut

Il pleut des voix de femmes comme si elles étaient mortes même dans le souvenir.

C'est vous aussi qu'il pleut merveilleuses rencontres de ma vie ô gouttelettes.

Et ces nuages cabrés se prennent à hennir tout un univers de villes auriculaires.

Écoute s'il pleut tandis que le regret et le dédain pleurent une ancienne musique.

Ecoute tomber les liens qui te retiennent en haut et en bas

------    

 Guillaume Apollinaire

Pada deszcz

Pada deszcz głosów kobiecych jakby umarły one nawet we wspomnieniu

Wy też padacie cudowne spotkania mojego życia o kropeleczki

I chmury stają dęba i rżą niby wszechświat miast dosłyszalnych

Słuchaj jak pada deszcz gdy żal i wzgarda wypłakują dawną swą muzykę

Słuchaj jak opadają więzy przytrzymujące cię od góry i dołu

tłum. Jerzy Lisowski

------ 

 Guillaume Apollinaire

 It’s Raining

It’s raining women’s voices as if they had died even in memory

And it’s raining you as well marvelous encounters of my life O little drops

Those rearing clouds begin to neigh a whole universe of auricular cities

Listen if it rains while regret and disdain weep to an ancient music

Listen to the bonds fall off which hold you above and below